Zabawy sensoryczne w kuchni

"Integracja sensoryczna to podświadomy proces zachodzący w mózgu (…), porządkuje informacje pobrane przez zmysły (smak, wzrok, słuch, dotyk, powonienie, ruch, grawitacja, pozycja). Nadaje znaczenie temu, co jest doświadczane, przez selekcję informacji i wybór tego, na czym mamy się skupić (…). Pozwala nam celowo działać i celowo reagować na sytuacje, których doświadczamy”.

A. Jean Ayres. Według A.J. Ayres twórca teorii integracji sensorycznej

Proces przetwarzania bodźców sensorycznych pozwala na uporządkowanie informacji płynących z otoczenia.

Dobrze funkcjonująca integracja sensoryczna pozwala na prawidłowe funkcjonowanie człowieka w życiu codziennym: prawidłowym odbiorze bodźców wzrokowych, słuchowych, dotykowych, węchowych, smakowych, czuciowych i ruchowych. Pośoród dorosłych nazywamy to równieżw uażnością doznawania tego co nas otacza, co robimy.

Przykładem może być spożywanie posiłku z uważnością czyli odczuwaniem wszystkimi zmysłami.

Jeśli spożywamy truskawkę z uważnością, na jej pełne doznanie nie wpływa tylko smak ale wszystkie informacje płynące z pięciu zmysłów.

wzrok - kolor, kształt “owalny”, szczegóły jak pestki i szypułka

słuch - informacja od drugiej osoby jak opowiada jaka jest smaczna i jak smakuje

dotyk - trzymając ją w ręce czuje że jest miękka, ma małe pestki, szypułkę

zapach - czuje piękny zapach

smak- soczysta, słodkawo - kwaśna

Dzieci które mają problem z wybiórczością jedzenia wyniku zaburzeń integracji sensorycznej warto otwierać na nowe produkty stopniowo, poznawanie wszystkimi zmysłami.

Trzeba zaznaczyć że spróbowanie produktu przez dziecko najczęściej jest jako ostatnia forma poznania. Zachęcam do zabaw sensorycznych z wykorzystaniem naturalnych produktów spożywczych. Wszystkie zabawy wykonuje dziecko przy obecności osoby dorosłej ze względu na bezpieczeństwo oraz niech to będzie czas wspólnej zabawy, a dla rodzica również obserwacji.

• Zabawa w przesypywanie kasz, ryżu, makaronów, groszków suchych z kubeczka do kubeczka, sól, mąka, woda z sokiem, kostki lodu,. Obserwuj z jakimi produktami ma problem dotknąć, przełożyć, czy chce je próbować?

• Nauka liczenia poprzez przekładanie z jednego koszyka do drugiego różnych warzyw i owoców, czy np liczenie borówek z przekładaniem z miseczki do miseczki. A może się okazać że nie będzie chciało dziecko dotknąć borówki bo dla niego jest za miękka. Wówczas zacznij od innych produktów może bardziej twardych jak makaron.

• Wyklejanie obrazków za pomocą różnych kasz np. można narysować dużą piłkę i niech każde pole wykleji inną kaszą lub dużego kwiatka niech płatek każdy będzie z innej kaszy. Obserwuj czy dziecko stara się wziąć kaszę ziarenko za ziarenko, czy całą rękę zanurza w kaszach. Czy denerwuje się jak kasza przyklei się do jego dłoni? Pokaż że też tobie przykleją się ziarenką ale to nic nie szkodzi później można umyć ręce

• Ułóż na talerzykach przekrojone na pół owoce: jabłko, śliwkę, gruszkę, truskawkę, kiwi, cytryna, pomarańcza. Jedne połówki będą dla ciebie drugie dla dziecka. Zacznijcie się bawić Ty zaczynasz próbować owoc. Zaproponuj teraz dziecku by ono wybrało dla siebie owoc i go spróbowało. Opowiadaj o swoich odczuciach jak smakuje owoc, pokaż to miną.

• Sortowanie warzyw i owoców kolorami, nie tylko poznajemy warzywa i owoce poprzez wygląd, dotyk, zapach ale też i możemy nauczyć się kolorów, możemy pracować nad wymową i powtarzaniem wyrazów

• Układanie na talerzykach obrazów warzywno- owocowych, z cząstek warzyw czy owoców układamy np samochód, domek, motylka itp.

• Przygotuj kilka miseczek wypełnionych różnymi produktami o różnej strukturze np. kisielem, mąką, płatkami owsianymi, makaronem, kaszą gryczaną, kaszą jaglaną. W każdej miseczce schowaj “ skarb” to co dziecko lubi np precelka lub borówkę czy winogrona. Poproś by dziecko znalazło skarb w miseczce. Obserwuj którą miseczkę dziecko wybrało pierwszą a przy której ma opory. To może pokazać czy ma problem z konsystencją czy kolorem.

• Zgadywanie z zakrytymi oczami co to jest za owoc, warzywo, przyprawa ( jak bazylia, oregano świeże polecam), sól, miód. Ważne jest by na początku to rodzic był osobą zgadującą. Może opowiadać jaki jest to kształt, jak pachnie i w końcu jak smakuje

• Przelewanie kisielu z kubeczka do kubeczka lub wyławianie z niego cząstek owoców jak pokrojony banan, borówka, pokrojone jabłko, czy gruszka. Wyławiać można łyżeczką ale i pozwólmy dzieciom to zrobić czystą rączką.

• Wyrabianie wspólnie ciasta na ciasteczka i wykrawanie ciasteczek foremką. Ozdabianie ciasteczek ziarenkami, suszonymi owocami, lukrem z cytryną, wiórkami kokosowymi….

• Przygotowanie prostej sałatki owocowej dla domownika przy użyciu bezpiecznego dla dziecka nożyka plastikowego, dziecku dać do obrania mandarynkę i podzielenia na kawałki, dać do obrania banana i pokrojenia, winogrona do oberwania z gałązki ….

• Przygotowanie prostej sałatki jarzynowej przez dziecko. Ugotowane i obrane warzywa (marchewka, pietruszka, seler korzeń, ziemniaki, groszek zielony…) dać dziecku do krojenia i wymieszania w misce.

Przy zabawach z dzieckiem warto pamiętać

• Niech to będzie wasz wspólny czas. Zapisze się jako przyjemny i dobra zabawa

• Podchodź do dziecka z akceptacją i nie zmuszaj. Dziecko nie musi od razu wszystko dotknąć, powąchać czy spróbować. To jest czas zabawy i przyjemności dla Was

• Cieszymy się z każdego małego kroku.

• W zabawie uwzględnij nie tylko nowe produkty ale i te które już zna lubi, wówczas dziecko łatwiej będzie chciało przystąpić do zabawy i otworzy się na nowe

• Obserwuj jak dziecko reaguje na różne kolory, struktury, zapachy, smaki. Może charakterystyczne będzie że np dziecko ma trudność z wszystkimi produktami które przyklejają się do rączek, lub zbyt mocno intensywnie pachną mimo że dla ciebie ten zapach jest bardzo przyjemny. Wszelkie obserwacje pozwolą na dobór dalszych zabaw sensorycznych nie tylko w kuchni.

• Jeśli dziecko się wybrudzi nie wycieraj od razu jego, nie myj rąk, nawet jeśli dziecko będzie chciało to zrobić. Spokojnie spróbuj odwrócić uwagę od tego. Pokaż że też masz wybrudzone ręce ciastem. Zaraz razem sobie umyjecie ręce.

• Bawiąc się z dzieckiem przymykamy oczy na bałagan. Po zakończonej zabawie będzie czas na porządek